طرز تهیه کله گنجشکی

کله گنجشکی یکی از غذاهای اصیل و ساده ایرانی است که با مواد اولیه‌ی در دسترس تهیه می‌شود و در عین سادگی، طعمی بی‌نظیر دارد. این غذا بیشتر در استان‌های مرکزی و جنوبی کشور طبخ می‌شود و نام آن به خاطر شکل کوچک کوفته‌های گوشتی‌اش به “کله گنجشکی” معروف شده است.

مواد لازم برای تهیه کله گنجشکی (برای ۴ نفر)

• گوشت چرخ‌کرده: ۳۰۰ گرم

• پیاز متوسط: ۲ عدد

• سیب‌زمینی متوسط: ۲ عدد

• رب گوجه‌فرنگی: ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری

• زردچوبه: ۱ قاشق چای‌خوری

• فلفل سیاه: به مقدار لازم

• نمک: به مقدار لازم

• روغن مایع: به مقدار لازم

• آب جوش: حدود ۲ لیوان

• در صورت تمایل: کمی سماق یا آب‌لیمو برای طعم‌دهی نهایی

طرز تهیه کله گنجشکی خوشمزه و سنتی

۱٫ آماده‌سازی مواد اولیه

ابتدا یک عدد پیاز را رنده ریز بزنید و با گوشت چرخ‌کرده، مقداری زردچوبه، نمک و فلفل ترکیب کنید. این مواد را خوب ورز دهید تا بافت یکدستی پیدا کنند. از این ترکیب، گلوله‌هایی به اندازه فندق یا کمی بزرگ‌تر درست کنید. دقت داشته باشید این اندازه کوچک یکی از ویژگی‌های اصلی کله گنجشکی است.

۲٫ سرخ کردن کوفته‌های کوچک

در یک تابه مناسب کمی روغن بریزید و گلوله‌های گوشت را با حرارت متوسط تفت دهید تا رنگ آن‌ها کمی تغییر کند و آب نیندازند. سپس آن‌ها را از تابه خارج کنید.

۳٫ آماده‌سازی پایه‌ی غذا

در همان تابه، یک پیاز دیگر را به صورت نگینی خرد کرده و سرخ کنید تا طلایی شود. سپس رب گوجه‌فرنگی را اضافه کرده و حدود ۲ تا ۳ دقیقه تفت دهید تا خامی رب گرفته شود. اگر مایلید رنگ غذا پررنگ‌تر شود، می‌توانید کمی زعفران یا پاپریکا نیز اضافه کنید.

۴٫ اضافه کردن گوشت و سیب‌زمینی

در این مرحله، کوفته‌های سرخ‌شده را به تابه برگردانید و ۲ لیوان آب جوش به مواد اضافه کنید. پس از جوش آمدن آب، سیب‌زمینی‌ها را که از قبل به صورت مکعبی خرد کرده‌اید، داخل غذا بریزید.

حرارت را کم کنید، درب تابه را ببندید و اجازه دهید کله گنجشکی حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به‌آرامی بپزد تا گوشت کاملاً پخته و سیب‌زمینی‌ها نرم شوند و خورش غلظت مناسبی پیدا کند.

نکات طلایی برای طرز تهیه کله گنجشکی خوشمزه

• ورز دادن گوشت: برای انسجام بیشتر کوفته‌ها، گوشت را خوب ورز دهید تا هنگام پخت از هم نپاشند.

• سیب‌زمینی دیرپز: اگر از نوع دیرپز استفاده می‌کنید، آن را زودتر از گوشت داخل قابلمه بریزید.

• اضافه‌کردن آب‌لیمو: در صورت تمایل، چند قطره آب‌لیمو یا کمی سماق در انتهای پخت، طعمی ملایم و دلپذیر به غذا می‌دهد.

• غلیظ شدن خورش: کله گنجشکی نباید آبکی باشد؛ پس از اواسط پخت درب تابه را بردارید تا خورش غلیظ شود.

• پیشنهاد سرو: این غذا معمولاً با نان سنگک یا بربری تازه سرو می‌شود. می‌توانید در کنار آن ترشی یا سبزی خوردن هم بگذارید.

تفاوت کله گنجشکی با کوفته‌ریزه

گرچه این غذا شباهت‌هایی با کوفته‌ریزه دارد، اما چند تفاوت مهم نیز دارد. کوفته‌ریزه معمولاً در آب دوغ یا سس مخصوصی تهیه می‌شود، اما کله گنجشکی در رب گوجه‌فرنگی و با ترکیب سیب‌زمینی طبخ می‌شود و طعمی سنتی‌تر دارد. همچنین در برخی مناطق کشور مانند یزد و اصفهان این غذا با دستور متفاوتی تهیه می‌شود که در آن از سبزی خشک، نخود یا ادویه‌های محلی نیز استفاده می‌شود. طرز تهیه کوفته تبریزی هم برای شما آماد کرده ایم.

ارزش غذایی کله گنجشکی

این غذا با داشتن گوشت و سیب‌زمینی، منبع خوبی از پروتئین، کربوهیدرات و ویتامین C است. اگر با نان سبوس‌دار و همراه سالاد مصرف شود، یک وعده‌ی غذایی کامل و مقوی محسوب می‌شود.

سخن پایانی

کله گنجشکی از آن دسته غذاهایی است که طعم نوستالژیک آن در ذهن بسیاری از ایرانیان باقی مانده است. ترکیب گوشت، پیاز، رب و سیب‌زمینی در کنار هنر پخت مادرانه، طعمی دل‌نشین و صمیمی ایجاد می‌کند که هیچ‌گاه از یاد نمی‌رود. اگر به دنبال یک غذای سریع، خوش‌خوراک و مقرون‌به‌صرفه هستید، حتماً کله گنجشکی را امتحان کنید.